Często możemy przeczytać w różnych artykułach, że wysokość wykupu w leasingu wynosi 1% ceny środka trwałego. W rzeczywistości nie zawsze tak jest. Niekiedy minimalny wykup jest o wiele wyższy. Można go jednak obliczyć.
Leasing to popularna forma finansowania wśród polskich przedsiębiorców. Zamiar skorzystania z leasingu deklaruje aż 60% firm z sektora MŚP, co pokazują badania SAFE, które wykonywane są na zlecenie Komisji Europejskiej (źródło: http://www.leasing.org.pl/pl/aktualnosci/2018/stabilny-wzrost-rynku-leasingu-w-2017r). Niektórych przedsiębiorców niepokoi jednak kwestia wykupu środka trwałego po zakończenia umowy leasingu. Podpowiadamy zatem, jak wyliczyć minimalny wykup.
Amortyzacja wpływa na wykup
W Polsce przedsiębiorcy najczęściej korzystają z leasingu operacyjnego, co ma przełożenie na minimalne okresy amortyzacji, a w konsekwencji także na minimalną stawkę wykupu przedmiotu leasingu. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że umowa leasingu operacyjnego nie może być krótsza niż 40% normatywnego czasu amortyzacji. Oczywiście skupiamy się tutaj na amortyzacji nowego środka trwałego. Minimalne stawki amortyzacji są narzucone z góry, dlatego jeszcze przed podpisaniem umowy leasingowej można dowiedzieć się, nie tylko ile wyniesie amortyzacja, ale także możemy obliczyć minimalną wysokość wykupu. Zanim przejdziemy do tej ostatniej kwestii, zatrzymajmy się na minimalnej stawce rocznej amortyzacji. Zależy ona od rodzaju środka trwałego:
- stawka amortyzacji 30% – sprzęt IT;
- stawka amortyzacji 20% – samochody osobowe, samochody dostawcze, samochody ciężarowe, motocykle, autobusy, niektóre maszyny i urządzenia;
- stawka amortyzacji 18% – część maszyn i urządzeń (głównie z przemysłu energetycznego, górniczego, kamieniarskiego i wydobywczego), niektóre środki transportu;
- stawka amortyzacji 14% – naczepy, przyczepy, ciągniki siodłowe, pojazdy specjalne, większość maszyn i urządzeń;
- stawka amortyzacji 10% – niektóre maszyny i urządzenia (np. w przemyśle hutniczym, chłodnictwie, monitoringu itp.);
- stawka amortyzacji 7% – jachty, kotły.
Wzór na obliczenie minimalnego wykupu
Jako że najchętniej finansowane leasingiem są samochody, skupimy się właśnie na przykładzie wykupu auta. W jego przypadku roczna stawka amortyzacji to 20% zatem minimalny czas trwania umowy leasingowej wynosi 2 lata, natomiast cały okres amortyzacji samochodu to 5 lat. Dla naszego przykładu przyjmiemy, że umowa leasingowa została podpisana na 3 lata.
Wbrew pozorom wysokość minimalnego wykupu nie jest trudna do obliczenia. Wykorzystuje się do tego metodę degresywną oraz współczynnik 3. Na początku mamy do czynienia z wartością netto środka trwałego, która każdego roku pomniejszana jest o kolejne odpisy amortyzacyjne. Przyjmujemy, że ta wartość netto wynosi 100%. Od tego musimy odjąć iloczyn rocznej stawki amortyzacji (dla samochodu to 20%) i współczynnika 3. Wygląda to następująco:
100 – (3 x 20) = 40
To oznacza, że po pierwszym roku leasingu wartość netto środka trwałego spada do 40% początkowej kwoty. W drugim roku ta wartość spadnie aż do 16%. Obliczamy to następująco: mnożymy współczynnik 3 przez roczną stawkę amortyzacji, czyli 20%, co w rezultacie daje nam 60%, które odejmujemy od 40. Otrzymujemy wartość 24, która odejmowane jest znowu od 40. Wygląda to następująco:
40 – (40 – (3 x 20%)) = 16
W trzecim i ostatnim roku umowy pojawia się problem, ponieważ wartość 16, którą otrzymaliśmy po 2 roku, jest mniejsza niż minimalna roczna amortyzacja dla samochodu (20%). Z tego powodu wykup teoretycznie może wynieść 0%, chociaż w praktyce firmy leasingowe ustalają wtedy wykup na poziomie od 0,1% do 1%.
Przykłady minimalnej stawki wykupu
Zamiast jednak samemu obliczać minimalny wykup określonego środka trwałego, można skorzystać z naszej tabelki (prezentujemy najpopularniejsze stawki amortyzacji):
Stawka amortyzacji | Minimalny okres umowy | Minimalny wykup po 2 latach | Minimalny wykup po 3 latach | Minimalny wykup po 4 latach | Minimalny wykup po 5 latach |
10% | 4 lata | X | X | 25% | 15% |
14% | 3 lata | X | 20% | od 0,1% do 1% | od 0,1% do 1% |
18% | 3 lata | X | od 7% do 8% | od 0,1% do 1% | od 0,1% do 1% |
20% | 2 lata | od 16% do 19% | od 0,1% do 1% | od 0,1% do 1% | od 0,1% do 1% |
Warto jednak zwrócić uwagę, że w praktyce niejednokrotnie firmy leasingowe ustalają poziom wykupu wyższy niż minimalny, jaki wynikałby z powyższej tabeli. Niektórzy leasingodawcy umożliwiają jednak rozłożenie płatności wykupu na raty. Wtedy taka rata kwoty wykupu jest doliczana w formie kaucji do każdej raty leasingowej.
Kolejna kwestia jest taka, że przedsiębiorcy nie zawsze może odpowiadać niski wykup. Okazuje się, że na przykład w przypadku samochodów częstą praktyką jest wybór wariantu z podwyższoną kwotą wykupu. To korzystne, gdy leasingobiorca nie zamierza tak naprawdę wykupywać środka trwałego, ale po zakończeniu umowy chce zawrzeć nowy kontrakt na nowy środek trwały (łatwy sposób na zmianę samochodu firmowego). W przypadku podwyższonego wykupu często mamy niskie raty leasingowe oraz niski wkład własny lub nawet jego brak. Trzeba jednak pamiętać, że wykup nie może przewyższać ceny rynkowej środka trwałego na dzień zakończenia umowy leasingowej. Nie każda firma leasingowa musi się także zgodzić na opcję podwyższonej kwoty wykupu.
Kwota wykupu bywa symboliczna w niektórych wariantach leasingu operacyjnego, ale nie zawsze musi tak być. Z drugiej strony w leasingu operacyjnym nie ma obowiązku wykupywania środka trwałego, a wielu przedsiębiorców traktuje ten sposób finansowania jako okazję do wymiany już użytkowanego przedmiotu leasingu na nowy (np. samochodu).
Wypełnij formularz i otrzymaj najlepszą ofertę leasingu!