Jakie uprawnienia ma leasingobiorca? Czy ma on prawo wypowiedzieć umowę, kiedy przedsiębiorca zostanie objęty restrukturyzacją? Wreszcie – jakie skutki ma restrukturyzacja dla leasingu?
Postaramy się odpowiedzieć Wam na te pytania.
Obecnie wielu przedsiębiorców znalazło się w poważnych tarapatach ze względu na pandemię, lock down i ciągłe obostrzenia w prowadzeniu własnego biznesu. Niestety, gros przedsiębiorców musi ogłosić upadłość, jeżeli stali się już całkowicie niewypłacalni. Zmiany w Prawie upadłościowym, które weszły 24 marca 2020 roku w życie pozwalają na ogłoszenie upadłości przez każdą osobę fizyczną, w tym przez przedsiębiorcę prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą.
Natomiast coraz więcej osób stara się przeprowadzić miękką lub sądową restrukturyzację swojego przedsiębiorstwa, tak aby nie zamykać biznesu, a starać się go ratować. Trzeba przyznać, że instytucja uproszczonej restrukturyzacji przewidziana przez ustawę z 19 czerwca 2020 o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-191 przyczynia się do upowszechnienia procedury restrukturyzacji.
Celem restrukturyzacji jest „naprawienie” przedsiębiorstwa, które popadło w kłopoty finansowe. Polega ona na spłacie w sposób usystematyzowany i sformalizowany zobowiązań zaciągniętych przez przedsiębiorcę względem wierzycieli w zamian za zatrzymanie tytułów wykonawczych. Cała procedura ma zapobiec upadłości dłużnika.
Dużym problemem związanym z przeprowadzeniem restrukturyzacji jest możliwość wypowiedzenia przez korzystającego umowy leasingu (zawieranej na podstawie art. 7091 Kodeksu cywilnego z 1964 roku). Ustawodawca z tego właśnie powodu postanowił doprecyzować tę kwestię, to znaczy trwałości umów.
W Prawie restrukturyzacyjnym z 15 maja 2015 roku w art. 256 ust. 1 i 2 ujęto to następująco:
„Od dnia otwarcia przyspieszonego postępowania układowego do dnia jego zakończenia albo uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu przyspieszonego postępowania układowego wypowiedzenie przez wynajmującego lub wydzierżawiającego umowy najmu lub dzierżawy lokalu lub nieruchomości, w których jest prowadzone przedsiębiorstwo dłużnika, bez zezwolenia rady wierzycieli, jest niedopuszczalne”.
Należy zwrócić uwagę, że podstawa prawna do wypowiedzenia jednostronnego umowy przez kontrahenta podmiotu restrukturyzowanego musi mieć umocowanie w kontrakcie lub ustawie.
Wyjątek od powyższego przepisu stanowi art. 256 ust. 3, w którym Ustawodawca przewidział, że:
„w przypadku gdy podstawą wypowiedzenia umowy jest niewykonywanie przez dłużnika po dniu otwarcia przyspieszonego postępowania układowego zobowiązań nieobjętych układem lub inna okoliczność przewidziana w umowie, jeżeli zaistniały po dniu otwarcia postępowania, przepisów art. 256 ust. 1 i 2 nie stosuje się”.
Czy każdy dłużnik jest objęty ochroną z art. 256 ust. 1 Prawa restrukturyzacyjnego?
Oczywiście nie każdy dłużnik objęty jest ochroną w stosunku do leasingodawcy, a jedynie ten, który rzetelnie i należyty sposób wykonuje swoje obowiązki wynikające z umowy – art. 256 ust. 3 Pr.Res.
Leasing operacyjny a restrukturyzacja
Korzystający, który ma zawartą umowę leasingu operacyjnego musi się liczyć z tym,
że w przypadku, gdy po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego przestanie spłacać raty leasingowe, to podmiot finansujący, czyli wierzyciel na podstawie art. 256 ust. 3 wypowie umowę. Stanie się tak ponieważ art. 77 ust. 2 Prawa restrukturyzacyjnego przewiduje, że raty leasingowe wymagane po dniu otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego nie są objęte układem.
Leasing finansowy a restrukturyzacja
Zupełnie inaczej będą kształtowały się stosunki prawne pomiędzy leasingodawcą
a leasingobiorcą w przypadku umowy leasingu finansowego. W tym przypadku wierzyciel nie będzie miał prawa ani do wypowiedzenia umowy, ani nawet do pobierania rat leasingowych, ponieważ te w przypadku leasingu finansowego są objęte układem (art. 81 ust. 4 w zw. z art. 150 ust. 1) od dnia otwarcia przyspieszonego postępowania układowego do dnia jego zakończenia albo uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu przyspieszonego postępowania układowego. Spełnianie przez dłużnika albo zarządcę świadczeń wynikających z wierzytelności, które z mocy prawa są objęte układem, jest niedopuszczalne.
Czy leasingobiorca wypowie Ci umowę leasingu jeżeli skorzystasz z restrukturyzacji sądowej, o tym decyduje rodzaj zawartej umowy i Twoje rzetelne wypełnianie zobowiązań wynikających z tego kontraktu.
